D9D1E2

Datalekken in Nederland

2012

Systeem dat moet voorkomen dat politie meeluistert met gesprekken tussen advocaten en cliënten werkt niet naar behoren (2012-09-06)

[Organisatie | Verwerking | Betrokkenen | Soort (persoons)gegevens | Type incident | Beschrijving van het incident | Respons van de organisatie | Nasleep van het incident | Bronnen]

Organisatie

KLPD.

Verwerking

Nummerherkenning geheimhouders.

Betrokkenen

"[...] advocaten en hun cliënten [...]" [Nu.nl, 2012-09-06]

Soort (persoons)gegevens

"[...] telefoongesprekken tussen advocaten en hun cliënten [...]" [Nu.nl, 2012-09-06]

Type incident

Inbreuk op de vertrouwelijkheid van de verwerkte gegevens.

Beschrijving van het incident

"Het systeem dat automatisch moet voorkomen dat de politie meeluistert met telefoongesprekken tussen advocaten en hun cliënten blijkt niet volgens afspraak te werken. Agenten kunnen nog steeds meeluisteren terwijl het gesprek aan de gang is, meldt het Korps Landelijke Politiediensten (KLPD) donderdag. Het gebrek kwam in juni aan het licht bij een proef die met het systeem is gehouden. [...] Het systeem is sinds juni vorig jaar in gebruik. [...] Voor het systeem hebben advocaten hun telefoon- en faxnummers afgestaan zodat duidelijk was dat niet moet worden afgeluisterd als een verdachte met die nummers belt." [Nu.nl, 2012-09-06]

"Bij een audit van het systeem voor nummerherkenning dat advocaten en hun cliënten moet beschermen tegen het afluisteren van geheimhoudergesprekken, is een mankement aan het licht gekomen. Gebleken is dat telefoontaps niet direct blokkeren bij herkenning van een telefoonnummer van een advocaat. Daarmee werkt het systeem niet conform de afspraken die zijn gemaakt tussen het Ministerie van Veiligheid en Justitie, het OM, het KLPD en de Orde. " [Nederlandse Orde van Advocaten, 2012-09-06]

"Sinds 2011 maakt het Korps landelijke politiediensten (KLPD) gebruik van een technische voorziening waarmee getapte telefoongesprekken tussen advocaten en hun cliënten automatisch worden herkend, geblokkeerd en vernietigd. Meestal worden afgetapte gesprekken pas achteraf beluisterd maar in een enkel geval wordt er ‘real time’ meegeluisterd. Bij een audit is gebleken dat in dit laatste geval het systeem de geheimhoudernummers wel herkent maar niet automatisch blokkeert." [RB&W, 2012-09-07]

Respons van de organisatie

"Opgenomen telefoongesprekken tussen verdachten en hun advocaat worden automatisch herkend en verwijderd. Bij 0,1 procent van de tapgesprekken wordt 'live' meegeluisterd en als blijkt dat het om een gesprek met een advocaat gaat, stopt de agent meteen met meeluisteren, verzekert het KLPD. De opname wordt achteraf automatisch gewist. De advocatenorde is er echter niet gerust op. Afgesproken was dat meeluisteren automatisch wordt verhinderd en dat blijkt niet het geval. Het KLPD zegt te betreuren dat het systeem niet werkt zoals afgesproken en kondigt aan het systeem aan te passen. 'Het KLPD vindt het heel belangrijk dat de advocatuur het vertrouwen in het systeem behoudt.' [...] Het systeem werd ingevoerd nadat de Orde van Advocaten er lange tijd op had gehamerd dat advocaten in vertrouwen met hun cliënt moeten kunnen praten." [Nu.nl, 2012-09-06]

"Het KLPD en het OM hebben excuses aangeboden voor de onjuiste invulling van de afspraken. Mede omdat bij de audit ook het belang van goed functionerende nummerherkenning duidelijk is geworden – door het systeem kunnen maandelijks enkele duizenden telefoongesprekken met advocaten niet langer afgeluisterd worden - wenst de Orde zorgvuldig tot besluitvorming te komen." [Nederlandse Orde van Advocaten, 2012-09-06]

"Het systeem werkt zodanig, dat het beluisteren van het gesprek wordt geblokkeerd en de opname na afloop van het gesprek direct automatisch wordt vernietigd. Na het blokkeren heeft niemand toegang tot de inhoud van het gesprek. Hoewel dit strikt genomen anders is dan bedoeld is de uitkomst hetzelfde: de gesprekken zijn voor niemand toegankelijk en worden vernietigd. Wel laat het KLPD onderzoeken of het mogelijk is om ook dit aan te passen en de opnamen na herkenning direct te staken. Bij het 'real time' uitluisteren -wat slechts zeer beperkt voorkomt- wordt een geheimhoudernummer wel herkend maar niet automatisch geblokkeerd. Zodra geconstateerd wordt dat het om een geheimhoudernummer gaat, wordt een gesprek handmatig geblokkeerd. Het gesprek is niet meer te beluisteren en wordt conform de bovengenoemde procedure na afloop automatisch vernietigd. Omdat dit niet wenselijk is, wordt het systeem aangepast. Het KLPD heeft de Orde van Advocaten over de situatie geïnformeerd." [RB&W, 2012-09-07]

Nasleep van het incident

"Telefoongesprekken tussen gevangenen en hun advocaat worden niet langer opgenomen. Het nummerherkenningssysteem dat daarvoor moet zorgen moet per 1 oktober aanstaande werken, schrijft staatssecretaris van Veiligheid en Justitie Fred Teeven (VVD) in een brief aan de Tweede Kamer. [...] Het nieuwe systeem is tot stand gekomen nadat de Raad voor Strafrechttoepassing en Jeugdbescherming oordeelde dat er geen wettelijke basis is voor het standaard opnemen van de gesprekken." [NRC, 2013-08-01]

Bronnen

2012-09-06

2012-09-07

2013-08-01

.